leer meer over

polyvagaal

Meer over de theorie, hoe het wordt ingezet als therapie met o.a. meer details over het Safe and Sound Protocol (SSP), wat andere toepassingen zijn en volg een training of workshop om je er in te bekwamen. 

theorie

De theorie van Dr. Stephen Porges bestaat uit 3 pijlers: 

Hiërarchie
Eén van de pijlers van de Polyvagaaltheorie is de hiërarchie van het autonome zenuwstelsel. Als reactie op signalen uit de omgeving, zijn 3 opeenvolgende stadia mogelijk:
  1. Het is veilig. Het ventrale parasympathische deel van het zenuwstelsel neemt de regie over; we zijn ontspannen en kunnen sociaal contact en verbinding aangaan.
  2. Er dreigt gevaar. Het sympatische deel van het zenuwstelsel neemt de regie over. Dit kennen we van het ‘fight/flight/freeze' mechanisme waarbij er heel veel spanning in het lichaam komt om weerstand te kunnen bieden aan gevaar en jezelf te mobiliseren tot vechten of vluchten.
  3. Het is levensbedreigend. Het dorsaal parasympatische deel van het zenuwstelsel treedt in werking; we haken af, worden immobiel, dissociëren.
Je leest er meer over in het blogartikel Polyvagaaltheorie in plaatje
1
Neuroceptie
Een ander interessant concept dat de Polyvagaaltheorie beschrijft, is neuroceptie: het ‘onbewuste’ scannen van de omgeving door het zenuwstelsel. Dit gebeurt zonder dat het bewuste brein daarbij betrokken is.

Bepaalde situaties bestempelt neuroceptie als ‘veilig’: een bekende omgeving, een bepaalde gezichtsuitdrukking en houding van anderen, etc. Andere ervaringen worden weer als niet veilig bestempeld. Alle eerder opgeslagen ervaringen vormen zo de basis voor de automatische inschatting van het zenuwstelsel of iets veilig, gevaarlijk of levensbedreigend is.

Mensen zijn sociale wezens en daardoor spelen signalen van anderen een aanzienlijke rol bij deze neuroceptie. Als iemand schrikt of wegvlucht, staan we onmiddellijk zelf op scherp, zonder daarbij na te denken. Zo reageren we continue, onbewust, op signalen van andere mensen: gezichtsuitdrukking, oogopslag, stem, houding, gedrag....

Ingewikkeld wordt het als in een veilige omgeving, een ontregeld zenuwstelsel dit toch op één of andere manier als onveilig inschat en ons lichaam in een sympathische of dorsale staat vast zet. Er is dan sprake van een trauma.

Je leest er meer over in blogartikelen over neuroceptie
2
Co-regulatie
Ons zenuwstelsel heeft dus een nauwe verbondenheid met hoe anderen zich gedragen. Ook het systeem van ‘spiegelneuronen’ draagt er aan bij om anderen aan te kunnen voelen. Deze wederzijdse verbondenheid helpt om afstemming tussen twee of meer personen te krijgen.

Het proces waarbij twee of meer mensen hun acties continu aan elkaar aanpassen, op elkaar afstemmen, noemen we co-regulatie. Emoties en gedragingen krijgen vorm en worden bijgestuurd in onderling contact. Co-regulatie betekent ook dat afstemming met iemand die zich in de ventrale staat bevindt, het zenuwstelsel van de ander dusdanig beïnvloedt dat er ontspanning komt om enge, nieuwe situaties aan te durven.
3

therapie

De ladder

De hiërarchie zoals ontdekt door Dr. Stephen Porges is verder onderzocht en toegepast door Deb Dana in haar therapeutische praktijk. Ze laat zien hoe je zenuwstelsel om je te beschermen als het ware een ladder afdaalt naar de dorsale fase. Om daar weer uit te komen, is het nodig om stapsgewijs omhoog te klimmen. Dat gaat altijd via de sympathische fase vóórdat de ventrale fase bereikt kan worden waarin weer een normaal sociaal contact mogelijk is en het lichaam over kan gaan tot rust en herstel.

Deb Dana (LCSW, klinisch maatschappelijk werker) is er als therapeut en consultant in gespecialiseerd mensen te helpen met het op veilige wijze onderzoeken en oplossen van de gevolgen van trauma. Ze ontwikkelde de trainingenreeks ‘Rhythm of Regulation’ en geeft internationaal les over de manieren waarop de polyvagaaltheorie kan helpen in de behandeling van cliënten die traumatiserende gebeurtenissen hebben meegemaakt. Stephen Porges zegt over haar boek: “In haar boek vertaalt Deb Dana op briljante wijze een neurobiologisch onderbouwde theorie naar de klinische praktijk, waardoor de polyvagale benadering werkelijk tot leven komt.”

*bron: uitgeverij Mens! 

SSP

SSP staat voor het ‘Safe and Sound Protocol’ dat is ontwikkeld door Dr. Stephen Porges. Het is een vijfdaagse auditieve interventie bedoeld om stress en auditieve gevoeligheid te reduceren en sociale betrokkenheid en veerkracht te stimuleren.

SSP gebruikt het auditieve systeem om toegang te krijgen tot de nervus vagus die onze fysieke (freeze/flight/fight) toestand reguleert.

Door de fysieke en emotionele toestand waarin je zit te kalmeren, kan er een deur geopend worden naar een betere communicatie met anderen, en/of een betere ontvankelijkheid voor andere vormen van therapie.

De apparatuur die gebruikt wordt bij dit protocol is ontworpen door Integrated Listening Systems. (Unyte-ILS)

Ervaringen van therapeuten met SSP, lees je in de blogartikelen over SSP die hier dieper op in gaan. 

Meer over trauma

Trauma en het zenuwstelsel, een polyvagaal perspectief. 

Video geproduceerd door Polyvagal Institute (PVI)

Publicaties

Nederlandse boeken

1. Het eerste boek van Porges is baanbrekend en legt de focus op d e ontwikkeling van de theorie.
2. Het tweede boek van Porges bevat praktische toepassingen van de theorie.
3. Het boek van Deb Dana vertaalt de theorie naar de klinische praktijk.

1

2

3

4. Boek van Deb Dana met 50 oefeningen voor cliënten.
5. Deb Dana brengt in dit boek de polyvagaaltheorie voor een breed publiek tot leven.
6. Deb Dana stelde deze kaarten samen om polyvagale concepten uit te leggen aan cliënten.

4

5

6

meer sociale betrokkenheid

trainingEN

Online, 14 november 2024
Groenekan, 22 november 2024
Bilthoven, 26 maart 2025
Utrecht, 28 maart 2025
Op aanvraag
Binnenkort bekend
Polyvagaaltheorie: De theorie
Centraal in deze bijscholing staat de polyvagaaltheorie: de wetenschap van het gevoel van verbondenheid en veiligheid. Deze theorie is een verzameling van evolutionaire, neurowetenschappelijke en psychologische inzichten met betrekking tot de rol van de nervus vagus in de emotieregulatie, sociale connectie en angstreacties, geïntroduceerd in 1994 door Stephen Porges.

  • Clarisse Mirandolle
  • Polyvagaaltheorie: Werken met Therapeutisch werkmateriaal
    Centraal in deze bijscholing staat de polyvagaaltheorie: de wetenschap van het gevoel van verbondenheid en veiligheid. Deze theorie is een verzameling van evolutionaire, neurowetenschappelijke en psychologische inzichten met betrekking tot de rol van de nervus vagus in de emotieregulatie, sociale connectie en angstreacties, geïntroduceerd in 1994 door Stephen Porges.

  • Clarisse Mirandolle
  • Polyvagaaltheorie: helen van binnenuit
    In deze cursus van 4 lesdagen (met min. 2 weken tussentijd) word je je ervan bewust hoe het autonome zenuwstelsel de interactie tussen mind en body beïnvloedt. De theorie wordt afgewisseld met oefeningen, toepasbaar in je eigen vakgebied. Voor (lichaamsgerichte) coaches, therapeuten, trainers en docenten.

  • Bernadette Van Rijckeghem | Esoterra
  • Basis Seksuologie met Masterclass Polyvagaaltheorie
    Deze training is voor jou als je met mensen werkt en seksualiteit vanuit kennis en kunde bespreekbaar wilt maken met jouw cliënt! In twee dagen leer je de fundamentele basis van de seksuologie met praktische tools zodat je direct aan de slag kan met je cliënten. Als onderdeel van de training wordt de Polyvagaaltheorie geïntroduceerd.

  • Linda Hauer
  • Training - Handvaten uit de 'Polyvagale theorie van S. Porges'
    In combinatie met het doelgericht inzetten van hartcoherentie in de zorg. Wetenschappelijk onderbouwde training voor zorgprofessionals (VAPH, organisatie voor bijzondere jeugdzorg, ...) bestaande uit verschillende delen.

  • Mathieu Devies
  • De taal van Polyvagaal in 123
    Introductieworkshop. Maak kennis met de Polyvagaaltheorie van Stephen Porges en leer over het autonome zenuwstelsel.
    Datum & locatie zijn binnenkort bekend. (Taal: NL)

  • Bernadette Van Rijckeghem
  • Open avond
    Workshop
    Info SSP
    Info SSP
    Deb Dana 1
    Deb Dana 2
    Cursus Therapie
    Wonderbaarlijk
    B-Yvi-Vorming
    B-Yvi-Vorming
    B-Yvi-Biodanza
    Heleen-Therapie
    B-Yvi-Praktijk
    B-Deb Dana
    Angelique-TRE
    Heleen-Therapie
    Paarden Training
    B-Yvi-Vorming ZOOM
    B-Yvi-Vorming ZOOM
    Paarden Training
    Mindfulness-Online
    Heleen-Therapie
    B-Swinnen-jaar ZOOM
    Paarden Training
    B-Yvi-Vorming ZOOM
    B-Yvi-Praktijk ZOOM
    Heleen-Therapie
    B-Yvi-Praktijk ZOOM
    B-Yvi-Vorming ZOOM
    B-Yvi-Praktijk ZOOM
    Heleen-Therapie
    B-Yvi-Vorming ZOOM
    B- Paarden Training
    B-Yvi-Ondernemers ZOOM
    B-Yvi-Vorming ZOOM
    B-Yvi-Praktijk ZOOM
    Heleen-Therapie
    B-Yvi-Intro ZOOM
    B-Yvi-Vorming ZOOM
    B-Yvi-Vorming ZOOM
    Fortior Studiedag
    B-Yvi-Intro ZOOM
    Heleen-Therapie
    B-Yvi-Intro ZOOM
    B-Yvi-Praktijk ZOOM
    Heleen-Therapie
    Mathieu ZOOM
    B-Yvi-Vorming
    In Vuur & Vlam
    SSP Training
    SSP Training
    In Vuur & Vlam
    Yvi - Masterclass
    Paarden Training
    Yvi - Praktijk
    Paarden Training
    Schoorl Cursus
    In Vuur & Vlam
    Yvi - Online Training
    Mathieu - Masterclass
    Paarden Training
    Veilig geankerd
    Intro SSP
    Verdieping
    In Vuur & Vlam
    Yvi -ZOOM
    Yvi -Studiedag
    Paarden Programma
    Josien-Opstelling
    Josien-SSP
    Yvi -Praktijkdag
    Yvi -Vormingsdag
    Yvi -Biodanza
    Josien-Opstelling
    Yvi -Vormingsdag
    Josien-SSP
    5Ritmes-Workshop
    Clarisse-VuurVlam
    4-daagse Training
    Bernadette-Esoterra
    Josien-Opstelling
    Yvi -Praktijkdag
    Josien-SSP
    Yvi -Biodanza
    Yvi -Vormingsdag
    Josien-Opstelling
    Yvi -Praktijkdag
    Josien-SSP
    Wianda-Workshop
    Yvi -Vormingsdag
    5Ritmes-Workshop
    Clarisse-VuurVlam
    Sandra-Cursus
    Josien-SSP
    Josien-Training
    Sandra-Cursus
    Yvi -Workshop
    Heleen-Basis
    Wianda-Workshop
    Yvi -Vormingsdag
    Yvi -Praktijkdag
    5Ritmes-Workshop
    Josien-SSP
    Angelique-Grip
    Clarisse-VuurVlam
    Heleen-Basis
    Heleen-Vervolg
    Josien-Training
    Yvi -Vormingsdag
    Josien-SSP
    Sandra-Cursus
    Bernadette-Esoterra
    Angelique-Grip
    Yvi -Praktijkdag
    Josien-Training
    Josien-SSP
    Angelique-Grip
    Clarisse-VuurVlam
    Yvi -Vormingsdag
    Josien-Training
    Yvi -Praktijkdag
    Josien-SSP
    Yvi -Praktijkdag
    Yvi -Vormingsdag
    Yvi -Praktijkdag
    Clarisse-Theorie
    Josien-SSP
    Josien-Opstelling
    Yvi -Vormingsdag
    Josien-SSP
    Bernadette-Esoterra
    Yvi - Online Vorming
    Sandra-Cursus
    Josien-Opstelling
    Clarisse-Groenekan
    Clarisse-Praktijk
    Yvi -Praktijkdag
    Clarisse-Theorie
    Josien-Opstelling
    Yvi -Praktijkdag
    Clarisse-Groenekan
    Clarisse-Theorie
    B-Yvi-Vorming
    Clarisse-Praktijk
    Josien-Opstelling
    B-Yvi-Workshop
    Clarisse-Praktijk
    AdemPro-Training
    Clarisse-Theorie
    AdemPro-Trauma
    Clarisse-Groenekan
    Bernadette-Esoterra
    B-Yvi-Vorming
    Linda-Training
    Clarisse-Theorie
    Sandra-Cursus
    Clarisse-Theorie
    Clarisse-Groenekan
    Bernadette-Esoterra
    Linda-Training

    ook een training plaatsen?

    Wil je ook dat je training, workshop, cursus, evenement, … waarin de Polyvagaaltheorie centraal staat, geplaatst wordt op deze site, vul dan het onderstaande formulier in. 

    Aanvraag Training

    Schrijf je in voor de nieuwsbrief en je krijgt het te horen als er interessante nieuwe content is.

    Je kunt ook je ideeën opgeven wanneer je mee wilt werken aan de content voor deze site. Suggesties en vragen zijn welkom.

    Je kunt ons ook volgen op de sociale media: